Bệnh Newcastle là bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh xảy ra trên gia cầm, đặc trưng bởi tỷ lệ mắc bệnh cao, tỷ lệ chết lớn. Nhắc đến Newcastle là nhắc đến những thiệt hại không hề nhỏ cho ngành chăn nuôi, nhắc đến rất nhiều công trình nghiên cứu và những con số thống kê khổng lồ.
Ở Việt Nam, bệnh Newcastle thường xảy ra trên gà ở mọi lứa tuổi vào tất cả các mùa trong năm. Vì vậy, việc phòng chống bệnh trở thành một vấn đề đáng quan tâm trong chăn nuôi gà nói riêng và chăn nuôi gia cầm nói chung.
Ảnh minh họa virus gây bệnh newcastile (nguồn internet)
Cho đến nay, việc sử dụng vaccine vẫn là lựa chọn tốt nhất để kiểm soát mầm bệnh. Tuy nhiên làm sao để biết loại vaccine đang sử dụng có đủ để bảo vệ vật nuôi của bạn khỏi mầm bệnh hay không? Đa phần các trang trại lớn nhỏ đều thường gửi mẫu máu đi xét nghiệm để kiểm tra định kỳ hàm lượng kháng thể Newcastle sau khi tiêm chủng.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn cụ thể cách đọc hiểu kết quả xét nghiệm, điều tưởng như đơn giản nhưng lại khá xa lạ với nhiều người chăn nuôi - những người mà đáng ra là phải rõ hơn ai hết.
Mục đích của xét nghiệm
Đánh giá hiệu quả của việc sử dụng vaccine (có kháng thể Newcastle trong máu hay không, nếu có thì nồng độ đó có đủ bảo vệ đàn gia cầm nhà bạn hay không).
Cách tiến hành
Lấy mẫu máu ngẫu nhiên với một số lượng nhất định sao cho đại diện được cho toàn đàn; sau đó bảo quản và gửi kèm các thông tin sau cùng với mẫu:
+ Tên chủ trại, địa chỉ.
+ Loại gia cầm (ví dụ: gà Ai Cập)
+ Tuổi gia cầm lúc lấy máu, thời gian làm vaccine, loại vaccine đã sử dụng.
+ Ngày lấy máu, số lượng mẫu.
Cách đọc kết quả
GMT: Geometic Mean Titer – Hiệu giá kháng thể trung bình.
%CV: Coefficient of Variation – Hệ số phân tán.
- Hiệu giá kháng thể (GMT) là nồng độ huyết thanh pha loãng thấp nhất cho phản ứng dương tính Với kháng nguyên đặc hiệu đã biết .
- Hệ số phân tán (CV) trong trường hợp này đại diện cho độ đồng đều giữa các mẫu (ví dụ %CV thấp tức là mức độ đồng đều giữa các mẫu cao, điều này cho biết các mẫu đã lấy đại diện được cho toàn đàn và ngược lại).
Ví dụ: Ta có kết quả như sau
Nhìn vào kết quả trên ta có kết luận:
Các số từ 0 đến 15 là thang mức hiệu giá kháng thể Newcastle có trong máu gà, như trong bảng ta thấy trong tổng số 16 mẫu máu có 2 mẫu có mức hiệu giá kháng thể là 7, 10 mẫu là 8, 1 mẫu là 9, 2 mẫu là 10 và 1 mẫu là 11. Trung bình lại, hiệu giá kháng thể trung bình (GMT) là 8.38. Cũng từ bảng ta thấy hệ số phân tán CV% là 12.99 nhỏ hơn tiêu chuẩn (là 15%). Từ hai điều trên ta chẩn đoán kháng thể Newcastle trong máu gà đủ hàm lượng để bảo vệ toàn đàn.
Trong 1 số trường hợp, nếu có 1-2 mẫu có hiệu giá kháng thể quá cao (lớn hơn 12) tức là lượng kháng thể cao quá mức bình thường, khi đó nguyên nhân có thể là do trại đang có vần đề về newcastle và khuyến cáo nên kiểm tra lại để có kết quả chính xác.
VietDVM team