Australian Cattle hay Australian Heeler là 1 giống chó thực sự bắt nguồn từ nước Úc. Giống như tên gọi – Cattle (gia súc) – nó có truyền thống sử dụng trong chăn nuôi gia súc và luôn là lựa chọn hàng đầu trong “lĩnh vực” này vì nó biết kiểm soát đàn gia súc cũng như xử lý các vấn đề phát sinh 1 cách vô cùng thông minh, nhạy bén cùng những “vết cắn” nhẹ nhàng nhưng cương quyết – những vết cắn này không làm tổn thương gia súc nhưng lại làm cho chúng phải “nghe theo” sự điều khiển của Cattle.
Giống như những chú chó chăn gia súc hay những người bạn đồng hành hoạt bát khác, Australian Cattle là những chú chó biết nghe lời và rất trung thành – là 1 sự lựa chọn hoàn hảo cho những ai đang muốn tìm kiếm 1 người bạn đồng hành trong những chuyến đi.
Đặc điểm ngoại hình
Australian Cattle là sự kết hợp giữa bản sao ngoại hình của Dingo (dù với cơ thể có béo và thấp hơn Dingo 1 chút) và sự ôn hòa quý phái của các giống chó thuộc dòng dõi quý tộc.
Bộ lông ngắn, thẳng, khá sát với lớp da và có sự kết hợp giữa nhiều màu sắc với 1 trật tự nhất định (xem thêm hình bên dưới). Hơn nữa, với khả năng chống thấm nước cũng như bảo vệ tốt, bộ lông của Cattle còn là công cụ giúp nó chống chọi lại với điều kiện khắc nghiệt của nước Úc.
Với thân hình nhỏ gọn, kích thước vừa phải vào khoảng 17-20 inch (tương đương 43-50 cm). Cattle có thân hình dài hơn so với chiều cao tương ứng, cùng 1 chiếc đuôi thấp và 1 cái đầu to.
Australian Cattle không mấy khi mệt mỏi. Nó có thể làm việc hay tập thể dục trong nhiều giờ liền và thực tế là chúng làm việc tốt nhất khi đối mặt với những nhiệm vụ nhiều khó khăn và thách thức nhất. Chúng chạy rất nhanh và có khả năng thay đổi hướng cũng rất nhanh – là điều tất yếu khi chúng phải làm việc với các gia súc lớn. Các bước chạy của Cattle không chỉ nhanh nhẹn, hoạt bát, duyên dáng mà còn mang dáng dấp rất thể thao.
Đặc điểm tính cách
Australian Cattle là những chú chó khá bướng bỉnh, nhưng sự bướng bỉnh “vừa đủ” đó giúp chúng luôn sẵn sàng đáp ứng những nhiệm vụ khó khăn nhất. Cattle có bản năng làm việc độc lập và mạnh mẽ. Nó thường bị chính đàn gia súc nó trông coi bỏ rơi lại, nhưng trong những trường hợp đó, nó luôn tìm mọi cách để lấy lại quyền kiểm soát, thậm chí có lúc nó phải dùng đến những cách thức rất láu cá, nghịch ngợm.
Sự thông minh, sắc bén của Cattle cần phải được luyện tập thường xuyên bằng các bài tập nâng cao thể chất và tinh thần, từ đó giúp tăng khả năng tập trung và xử lý tình huống. Mặt khác, Cattle cũng được biết đến với khả năng tự mình “rèn luyện” – nó thường tự giấu những đồ chơi của mình rồi sau đó tập tìm lại.
Cattle rất tốt với trẻ em nhưng khi chơi cùng bọn trẻ, nó có thể có khuynh hướng kiểm soát các hành động của những đứa trẻ (điều này là do đặc thù công việc ảnh hưởng tới tính cách của nó). Nó khá thận trọng và nhút nhát với người lạ. Ngoài môi trường làm việc truyền thống (chăn gia súc), Cattle đặc biệt thích hợp với các hoạt động hay 1 cuộc sống phiêu lưu như đi bộ đường dài, cắm trại hay các hoạt động ngoài trời khác.
Chăm sóc
Australia Cattle có thể sống trong cả điều kiện khí hậu mát mẻ hay ôn đới (khí hậu ôn đới có thể nóng, lạnh thất thường) vì ngay ban đầu, chúng được lai tạo để thích nghi với những vùng hẻo lánh có khí hậu khắc nghiệt ở Úc.
Cattle có thể sống ngoài trời trong 1 nơi trú ẩn an toàn và cũng có thể sống tốt cùng gia chủ trong nhà. Để giúp Cattle rèn luyện tinh thần, thể lực cũng như tiêu hao bớt năng lượng dư thừa, bạn nên thiết kế cho nó những bài tập thể dục phong phú, đa dạng, đặc biệt như chạy bộ, bài tập đĩa nhựa, đi bộ đường dài…
Bộ lông của Cattle cũng cần được chải và tắm thường xuyên nhằm loại bỏ lớp lông rụng cũng như kích thích mọc lông.
Việc vâng lời và trí thông minh của chúng là thách thức quan trọng của một chú chó trông giữ gia súc tại Úc.
Một chú Cattle không có việc gì làm sẽ trở nên rất buồn chán và không vui vẻ. Bởi vậy, chúng không thích hợp sống trong các căn hộ hay trong những môi trường bị hạn chế di chuyển.
Sức khỏe
Australian Cattle có tuổi thọ trung bình từ 10-13 năm tuổi. Nó có thể thường xuyên mắc 1 số bệnh như teo võng mạc, loạn sản khớp xương hông, loạn sản khớp khủy tay, điếc hay thi thoảng có gặp 1 số vấn đề khác liên quan tới mắt như đục thủy tinh thể.
Lịch sử
Australian Cattle đã sớm được biết đến với những cái tên như: Queensland Blue Heeler hay Australian Heeler. Nó vẫn thường được gọi là Australian hay Blue Heeler. Nó có thể có nguồn gốc từ những năm 1800, khi những người chăn nuôi gia súc di cư từ Anh đến Úc phát hiện ra rằng những con chó chăn gia súc mà họ mang theo không thể thích nghi được với điều kiện khí hậu khắc nghiệt tại những vùng hẻo lánh của Úc.
Những chú chó Smithfeild của người Anh di cư vào Úc lúc bấy giờ có bộ lông khá dày, điều này có thể tốt khi chúng sống ở Anh nhưng bộ lông này lại quá nặng nề đối với điều kiện khí hậu ở Úc. Nhiều chủ trang trại cũng cho rằng, Smithfeild khá khó tính và sủa quá nhiều làm cho gia súc của họ sợ hãi và tăng trọng thấp.
Nhu cầu về 1 giống chó chăn gia súc hiệu quả và không sủa quá nhiều bắt đầu xuất hiện nhiều thêm. Người ta cũng đã bắt đầu tiến hành nhiều lai tạo thử nghiệm với nhiều giống chó khác nhau. Bắt đầu từ 1 người đàn ông tên Timmins – người đầu tiên lai tạo Smithfeild với Dingo Úc. Ban đầu nó không phải là 1 sự kết hợp thành công, con lai được tạo ra quá hung hăng. Tuy nhiên, đó chính là khởi đầu cho việc tạo ra những chú Dingo đồng hành trong công việc.
Thành công tiếp sau đó thuộc về Thomas Hall và New South Wales – những người đã lai tạo giữa Dingo và Blue Smooth Highland Collie. Những thế hệ sau của chúng tỏ ra hữu dụng hơn và đã được biết đến như Heeler của Hall. Sau đó, Heeler tiếp tục được lai tạo với các giống chó khác. Trong đó đáng chú ý nhất có Bull Terrier với đặc tính ngoan cường.
Khi Brothers Harry và Jack Bagust tiếp tục lai tạo Heeler với giống chó đốm (Dalmatian), chúng ta có thêm những người bạn đồng hành rất tình cảm với cùng khả năng làm việc tuyệt vời. Chính thời điểm này Cattle thực sự hình thành.
Các tiêu chuẩn của giống chó này đầu tiên được đưa ra vào năm 1902 bởi Robert Kaleski. Sau đó, những con chó ưu tú nhất được chọn ra để đẩy mạnh chương trình nhân giống cho đến khi chọn được con thuần chủng – Chính là giống chó Australian Cattle (hay Australian Heeler) ngày nay.
Heeler nổi tiếng ở Mỹ rất chậm. Cuối cùng vào năm 1980, nó được hiệp hội chó giống Mỹ công nhận là 1 giống chó riêng biệt. Kể từ đó, Australian Cattle đã trình diễn những khả năng tuyệt vời và đóng góp rất nhiều công sức cho gia chủ.
VietDVM team biên dịch
theo petmd