Heo con bị tiêu chảy - nguyên nhân heo con bị tiêu chảy

Heo con bị tiêu chảy là vấn đề mà người chăn nuôi heo hay gặp phải nhất, cũng là vấn đề được quan tâm nhiều nhất. Tiêu chảy trên heo con có rất nhiều nguyên nhân, có thể do nhiễm vi trùng, do thức ăn bị hỏng, hay đôi khi lại là do sinh lý, quản lý của con người không tốt. Cũng chính bởi do nhiều nguyên nhân mà  người ta gọi chung là hội chứng. Hiện tượng Heo con bị tiêu chảy sẽ làm cho heo con gầy còm ốm yếu, giảm sức đề kháng, giảm tăng trọng, thậm chí dẫn đến gây chết cho heo con.

Hôm nay tôi xin trao đổi với các bạn về hội chứng Heo con bị tiêu chảy, từ đó chúng ta có thể kiểm soát hiện tượng này được tốt hơn, tăng hiệu quả chăn nuôi, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên của heo con. Điều này rất quan trọng, bởi 70% sự thất thoát xảy ra nằm trong 5 ngày đầu tiên sau khi sinh.

Các nguyên nhân dẫn tới Heo con bị tiêu chảy có thể kể như sau:

Heo con bị tiêu chảy do không bú đủ sữa đầu

Trong những ngày đầu của heo con, việc heo con mắc những bệnh do virus gây ra thường sẽ rất ít xảy ra. Lý do là do ta đã tiêm các vaccine phòng một số bệnh quan trọng cho heo nái trước khi heo nái đẻ, điều này sẽ giúp cho heo con có một lượng kháng thể mẹ truyền bảo hộ cho heo con vượt qua những bệnh virus trong những ngày đầu tiên.

Trong giai đoạn heo con này, ta thường chuyển hướng quan tâm hơn một số nguyên nhân khác gây cho heo con bị tiêu chảy, và một trong số đó là nguyên nhân mà ít người để ý đến: Heo con không bú đủ sữa đầu trong những giờ đầu tiên. Heo con mới sinh ra, được bú sữa đầu càng sớm càng tốt, đặc biệt trong 6- 10 tiếng đầu tiên, ít nhất phải trước 24 giờ đầu tiên.  Việc bú sữa đầu rất quan trọng, bởi không chỉ trong sữa đầu có hàm lượng dinh dưỡng cao cung cấp năng lượng cho heo con mà trong sữa đầu có một hàm lượng rất lớn các kháng thể quan trọng (Kháng thể mẹ truyền) giúp heo con vượt qua được những bệnh nguy hiểm trong khoảng 3 - 4 tuần đầu tiên. Cố gắng cho heo con bú sữa đầu càng sớm, càng nhiều càng tốt. 

Uống sữa đầu sau 24 giờ sẽ làm giảm sự hấp thu sữa đầu của heo con. Lý do là vì, hàm lượng sữa đầu trong những giờ đầu tiên là lớn nhất; mặt khác, trong cơ thể heo con lúc này chưa có hình thành những men tiêu hóa như:

- Pepsin, trypsin, chymotrypsin: được hình thành trong tuần đầu.

- Saccaraza: sau 2 tuần.

- Mantaza: đầy đủ sau 4 tuần.

Những men này cũng góp phần làm giảm hiệu quả hấp thu kháng thể trong sữa đầu của heo con. 

Heo con thiếu Sắt

Như chúng ta đã biết, Sắt là một thành phần rất quan trọng, tham gia vào quá trình tạo máu của cơ thể. Sắt liên kết trong các tổ hợp Heme của Hemoglobin và Myoglobin - thành phần chủ yếu của máu. Thiếu Sắt sẽ dẫn đến thiếu máu. Ngoài ra, Sắt còn tham gia vào quá trình chuyển hóa một số vitamin như chuyển hóa β - Carotene thành Vitamin A. Hơn nữa, thiếu Sắt còn làm giảm hoạt tính của các Enzyme chứa Sắt, các Enzyme tham gia vào quá trình tổng hợp protein.

Nhu cầu Sắt của heo con trong 20 ngày đầu rất cao, mỗi ngày heo con cần  từ 7-12mg Sắt, trong khi đó sữa mẹ chỉ đủ cung cấp cho heo con 1mg Sắt mỗi ngày. Điều này dẫn đến tình trạng heo con thiếu Sắt. Việc bổ sung thêm Sắt cho heo con là rất cần thiết và quan trọng. Ta có thể bổ sung Sắt cho heo con vào ngày thứ 3 với ngày 10, mỗi lần 1cc/con; hoặc cũng có thể chỉ cần 1 mũi vào ngày thứ 3 với lượng là 2cc/con.

Vệ sinh kém dẫn tới heo con bị tiêu chảy

Vệ sinh rốn khi cắt rốn không tốt cũng có thể làm cho heo con bị viêm rốn, tạo điều kiện cho các vi khuẩn cơ hội như E.Coli, Salmolella, Clostridium, Staphylococcus, ... xâm nhập, dẫn đến tiêu chảy cho heo con.

Vệ sinh chuồng trại, đặc biệt là nước uống và thức ăn không tốt. Có thể thức ăn bị nấm, mốc, đặc biệt là những ngày nồm ầm ướt; làm cho heo con bị tiêu chảy do ngộ độc độc tốc nấm mốc.

Việc heo nái mắc hội chứng MMA: Viêm vú, Viêm Tử cung, mất sữa cũng là một nguyên nhân hay gặp làm cho heo con bị tiêu chảy. Trong sữa của heo nái bị viêm vú, chứa nhiều các vi khuẩn cơ hội như Staphylococcus, E.Coli, Salmolella, ... sẽ theo sữa vào trong cơ thể heo con, gây cho heo con bị tiêu chảy.

Heo con mắc một số vi khuẩn, virus

Có thể vì một lý do nào đó, dẫn đến heo con bị mắc một số bệnh do vi khuẩn, virus gây ra. Và hay gặp trong giai đoạn này có thể là E.Coli, Cầu trùng, Clostridium, Rotavirus, Coronavirus, ...

Ở trong giới hạn bài viết này tôi xin trình bày ngắn gọn, sơ qua về các nguyên nhân gây lên tiêu chảy cho heo con. Ở những bài viết sau, tôi sẽ trình bày chi tiết các bệnh cụ thể.

Sưởi ấm cho heo con không đầy đủ

Tiến Dũng