Theo như thông tin được chia sẻ trong bài trước: Nghiên cứu định type, chủng virus gây bệnh Lở mồm long móng - FMD, Virus gây bệnh Lở mồm long móng (LMLM) trên heo ở Việt Nam do type O gây ra, các nghiên cứu định chủng cũng chỉ ra rằng có 03 chủng của type này gây bệnh đó là O Cathay, O SEA/Mya-98, O ME-SA/PanAsia.
Trong 3 chủng gây bệnh trên, có duy nhất chủng O Cathay chỉ gây bệnh trên heo còn 2 chủng kia gây bệnh trên hầu hết các động vật guốc chẵn. Chủng O Cathay được phát hiện lần đầu ở châu Á năm 1982 ở HongKong, chủng này lần đầu được phát hiện tại Việt Nam năm 1999.
Trong các báo báo hàng năm về bệnh LMLM của Cục thú y cũng chỉ ra rằng chủng virus O Cathay chỉ chiếm 35% (21/60 mẫu) số ổ dịch được xét nghiệm định chủng. Tuy nhiên chủng O Cathay lại gây bệnh ở hầu hết các vùng chăn nuôi heo trên cả nước:
- Năm 2016: gây bệnh tại các tỉnh Bình Dương, Vĩnh Long, TP HCM, Bình Thuận
- Năm 2017: Gây bệnh tại các tỉnh: Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Dak Lak, TP HCM, Bình Dương, Long An
- Năm 2018: Gây bệnh tại các tỉnh: Nghệ An, Quảng Trị, Đồng Tháp, TP HCM, Tiền Giang, Hậu Giang, Cà Mau.
Hiện nay, chủng virus gây bệnh LMLM trên heo phổ biến nhất hiện nay là chủng O SEA/Mya-98 (chiếm 57%) (số liệu được tổng hợp từ công văn số 12 DT/TY ban hành ngày 3-1-2019)
Như chúng ta đã biết, việc sinh kháng thể chéo giữa các type của virus gây bệnh LMLM là không xảy ra. Còn giữa các chủng của một type cũng tùy thuộc vào sự thay đổi cấu trúc của virus của chủng đó.
Với Type O, cụ thể ở đây là 3 chủng O Cathay, O SEA/Mya-98, O ME-SA/PanAsia thì có chủng O Cathay không kháng chéo với 2 chủng còn lại, Chủng O SEA/Mya98 và O ME-SA/PanAsia có kháng chéo với nhau. Do vậy để đảm bảo có thể kiểm soát triệt để bệnh, chúng ta cần 1 loại vaccine có khả năng sinh kháng thể bảo hộ chủng O Cathay và 1 trong 2 chủng còn lại (chủng Mya-98 hoặc chủng PanAsia)
Một số loại vaccine phòng bệnh lở mồm long móng (FMD) được bán trên thị trường
Trên thị trường hiện có rất nhiều loại vaccine bán, tuy nhiên việc lựa chọn vaccine phù hợp để đảm bảo kiểm soát bệnh LMLM là rất quan trọng. Dưới đây là một số loại vaccine LMLM đã được cấp phép lưu hành ở Việt Nam.
- Vaccin Cavac FMD – Type O được công ty TNHH MTV Avet nhập khẩu từ Trung Quốc là một sản phẩm duy nhất trên thị trường có 2 kháng nguyên bao gồm:
- O/Mya98/XJ/2010 thuộc dòng O-Mya98 đang lưu hành chủ yếu ở Việt Nam theo công văn số 12/TY-DT ban hành ngày 03/01/2019 của Cục Thú y.
- O/GX/09-7 thuộc dòng O-CATHAY đây là dòng Cathay mới đang lưu hành chủ yếu tại Trung Quốc.
- Với hàm lượng kháng nguyên 6PD50 và 10PD50 , Vaccine Cavac FMD – Type O tạo được kháng thể nhanh, mạnh và kéo dài giúp bảo vệ đàn heo được tốt hơn.
Trên đây VietDVM đã giới thiệu những chủng virus gây bệnh LMLM tại Việt Nam và giới thiệu một số sản phẩm vaccine đã được cấp phép lưu hành ở Việt Nam. Để đảm bảo có thể kiểm soát được bệnh LMLM ở trại ngoài việc lựa chọn loại vaccine phù hợp chúng ta cần chú ý mua sản phẩm ở những cơ sở uy tín đồng thời cần đảm bảo vaccine còn hạn sử dụng và không phải hàng kém chất lượng.
Song song với việc kiểm soát bệnh LMLM bằng vaccine chúng ta vẫn cần xây dựng một quy trình chăn nuôi nhằm đảm bảo heo luôn được khỏe mạnh và tăng trưởng tốt, đảm bảo an toàn sinh học tối đa để cách ly heo với mầm bệnh từ bên ngoài.