Nhìn màu lòng đỏ biết sức khỏe đàn gà đẻ trứng!

Màu sắc là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự lựa chọn của người tiêu dùng từ đầu đến cuối trong quá trình đánh giá cảm quan thức ăn, bao gồm cả lòng đỏ trứng. Gà mái khỏe mạnh là điều kiện cần thiết để sản sinh ra những quả trứng có màu sắc chịu nhiều ảnh hưởng của carotenoids.

 

Năng suất của đàn gà đẻ trứng chịu ảnh hưởng rất lớn từ khả năng phát triển và sức khỏe của chính đàn gà đó. Một chương trình vệ sinh an toàn sinh học tốt, bao gồm việc tiêm vaccine phải được thực hiện đầy đủ theo yêu cầu hiện hành để bảo vệ tối ưu cho từng giai đoạn phát triển của gà. Các thông số môi trường trong chuồng nuôi cũng phải được quản lý tốt nhất để tạo cho gà một nơi sống thoải mái.

 

 

Tuy nhiên, gà đẻ trứng đôi khi bị ảnh hưởng bởi các mầm bệnh như ký sinh trùng, virus, vi khuẩn…đặc biệt là các tác nhân gây bệnh trên đường ruột sẽ làm cản trở sự hấp thu carotenoids dẫn đến lòng đỏ trứng nhạt màu hơn bình thường. Bởi vậy, màu sắc của lòng đỏ trứng được coi là một chỉ số về sức khỏe và hiệu suất sinh sản của đàn gà.

 

Mối liên hệ giữa lòng đỏ trứng và sức khỏe của đàn gà đẻ trứng:

 

- Lòng đỏ bao gồm chất béo, protein, vitamin, khoáng chất và carotenoids.

 

- Màu lòng đỏ do carotenoids quy định. Ngoài chức năng quy định màu sắc, carotenoid còn đóng vai trò trong quá trình sinh sản của gà, là chất chống oxy hóa và tăng khả năng miễn dịch.

 

- Việc hấp thu và đồng hóa carotenoid, chất béo và các vitamin tan trong mỡ có mối liên kết mạnh mẽ với nhau.

 

- Trong đó, bất kỳ sự căng thẳng, stress nào tác động lên đàn gà đẻ trứng hoặc trạng thái bệnh nào mà có thể ảnh hưởng đến chức năng đường ruột đều sẽ làm giảm sự hấp thu và chuyển hóa các chất trên → lòng đỏ sẽ nhạt màu hơn.

 

- Do đó, chỉ có gà mái khỏe mạnh mới có thể sản xuất một quả trứng mà lòng đỏ có màu vàng tươi.

 

 

Tầm quan trọng của Carotenoid đối với sức khỏe của gà đẻ trứng:

 

Năm 1831, Wackenroder đã phân lập thành công tinh thể Carotenoid màu vàng và gọi là carotene. Năm 1837, từ củ cà rốt, Berzelius đã chiết xuất thành công carotenoids có màu vàng như lá mùa thu và đặt tên cho nó là xanthophylls.

 

Ngày nay, người ta đã tìm thấy khoảng hơn 750 hợp chất carotenoids khác nhau quy định những màu sắc khác nhau từ vàng tươi cho đến đỏ sẫm. Mặt khác, khi kết hợp với proteins, chúng có thể cho ra những màu sắc như xanh da trời hay xanh lá cây.

 

Trong lịch sử, Carotenoid đã từng được biết đến với tính chất như là màu của lòng đỏ trứng và đã từng được coi là chất có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của phôi.

 

Gần đây, khi nghiên cứu một trên một đàn gà đẻ trứng đang phát triển, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, khi carotenoid mà cụ thể là chất canthaxathin được bổ sung vào khẩu phần ăn của gà, khả năng chống oxy hóa của trứng được cải thiện rõ rệt.

 

Carotenoid được chia thành caroten, carotenoid (không có oxy trong phân tử) và xanthophylls hoặc oxy-carotenoids (có chứa oxy trong phân tử). Caroten là nguồn cung cấp VitaminA tuyệt vời. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 10% carotenoid có thể được chuyển hóa thành VitaminA.

 

Vai trò cụ thể của carotenoid vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu làm rõ. Tuy nhiên, nhiều minh chứng cho thấy carotenoid giữ một số chức năng vô cùng quan trọng đối với cơ thể gà bao gồm như:

 

- Hoạt động chống oxy hóa.

 

- Truyền tín hiệu tế bào và quy định yếu tố phiên mã.

 

- Thúc đẩy phân chia tế bào.

 

- Quy định các yếu tố liên quan đến tăng sinh tế bào và tính chất màu tự nhiên.

 

 

Những yếu tố ảnh hưởng đến việc hấp thu và chuyển hóa Carotenoid trong cơ thể con gà đẻ trứng.

 

Các yếu tố dinh dưỡng:

 

- Chất béo làm tăng sự hấp thu carotenoid và kích thích dòng chảy của mật từ túi mật.

 

- Chất xơ hòa tan (ví dụ như pectin) cản trở sự hấp thu.

 

- Aflatoxin và ochratoxin làm giảm sự hấp thu carotenooid.

 

- Mức protein, tình trạng sắt và kẽm trong cơ thể cũng có ảnh hưởng tới việc hấp thu và chuyển hóa carotenoid.

 

- Liều lượng carotenoid trong cơ thể (nếu lượng carotenoid trong cơ thể vượt quá ngưỡng cần thiết sẽ làm giảm hiệu quả của quá trình hấp thu và chuyển hóa chính nó).

 

- Sự tương tác cạnh tranh giữa các Carotenoid.

 

Các dạng thực phẩm:

 

- Vị trí mô thực vật ăn vào (ví dụ như phần lá, củ, thân…có chứa hàm lượng carotenoid khác nhau).

 

- Thức ăn được xử lý nhiệt nhẹ có tác dụng tốt hơn.

 

- Kích thước hạt thức ăn càng nhỏ, càng giúp cải thiện chất lượng của carotenoid được chiết xuất ra.

 

Các yếu tố sinh hóa và trao đổi chất:

 

- Các dạng chuyển hóa carotenoid khác nhau mang lại hiệu quả khác nhau.

 

- Sinh lý, tuổi, trạng thái hoocmon và mùa vụ cũng ảnh hưởng đến chuyển hóa carotenoid.

 

- Gen di truyền của từng cá thể gà đẻ trứng cũng ảnh hưởng đến hấp thu và chuyển hóa carotenoid.

 

Đặc tính cá thể:

 

- Ký sinh trùng ký sinh trong ruột sẽ làm giảm sự hấp thu carotenoid.

 

- Bệnh cầu trùng, newcastle hay bệnh hô hấp mãn tính cũng sẽ làm giảm sự chuyển hóa carotenoid.

 

- Hội chứng rối loạn hấp thu (đặc biệt liên quan đến chất béo) sẽ làm giảm hấp thu.

 

- Bệnh gan, thận.

 

- PH dạ dày tăng do liên quan đến phản ứng tắc mạch máu.

 

- Các yếu tố môi trường (môi trường nuôi nhốt chật chội, bức bối, tù bí…).

 

 

Vai trò của Carotenoid đối với dáng vẻ bề ngoài của bộ lông

 

Có vẻ như các biểu hiện sinh dục và phòng thủ miễm dịch chịu ảnh hưởng bởi tác dụng của carotenoid, điều này lý giải cho giả thuyết rằng những con gà trống phân bố một lượng lớn carotenoid cho “màu sắc tình dục”nhằm “quảng cáo độ hấp dẫn của nó”.

 

Trong thực tế, sự phân bổ carotenoid trong cơ thể gia cầm cái có mối tương quan với màu sắc bộ lông của gia cầm đó. Vì vậy, chỉ có những con gia cầm khỏe mạnh mới có đủ lượng carotenoid để tạo ra một bộ lông với màu sắc sặc sỡ, hấp dẫn.

 

Bất kỳ vấn đề nào liên quan đến sức khỏe (ký sinh trùng, suy giảm miễn dịch, stress, oxy hóa, thiếu hụt dinh dưỡng…) đều sẽ kết hợp với việc gia tăng sử dụng carotenoid vì lý do sức khỏe và do đó, lượng carotenoid còn lại cho vấn đề quy định màu sắc sẽ giảm đi → màu lông, màu lòng đỏ trứng đều sẽ nhạt hơn bình thường.

 

Hấp thu carotenoid trong cơ thể gà đẻ trứng

 

 

 

Việc hấp thu carotenoid từ đường ruột có liên quan với màng tế bào và các sự biến đổi trong nội bào mà có liên quan tới chế dộ dinh dưỡng lipid.

 

Nhiều khả năng cho thấy carotenoid được hấp thu chủ yếu ở hỗng tràng. Hình 1 là sơ đồ hấp thu carotenoid trong ruột. Sau khi ăn thức ăn, carotenoid trong thức ăn được giải phóng bởi một “ma trận” các enzym tiêu hóa.

 

Như vậy, các yếu tố sức khỏe bất thường đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa của mỗi con gà đẻ trứng sẽ ảnh hưởng tới sự hấp thu và chuyển hóa carotenoid từ đó ảnh hưởng gián tiếp đến màu sắc của lòng đỏ trứng và bộ lông của chúng.

 

Người tiêu dùng có thể thông qua đó mà biết cách chọn lựa trứng từ những con gà khỏe mạnh, tránh xa những quả trứng có lòng đỏ quá nhạt màu.

 

Các bác sỹ thú y cũng như người chăn nuôi thì có thể thông qua đó mà chẩn đoán bệnh cho đàn gia cầm, điều chỉnh, ngăn chặn bệnh từ sớm, tránh những thiệt hại không đáng có.

VietDVM team biên dịch
theo worldpoutry