Xử lý phản ứng vaccine sau khi tiêm phòng trên vật nuôi.

Phản ứng vaccine là gì?

Phản ứng vaccine là hiện tượng vật nuôi sau khi tiêm vaccine (thường khoảng 2h sau tiêm), cơ thể sẽ sinh ra một số phản ứng phụ chống lại quá trình xâm nhập của vaccine vào cơ thể, nhẹ thì có thể gây sốt, bỏ ăn thậm chí trường hợp nặng có thể gây tử vong. Trong thực tế, hiện tượng phản ứng vaccine không chỉ gây lo lắng cho chủ nhân của vật nuôi, chính bản thân con vật mà còn cả các bác sỹ thú y.

Một trường hợp phản ứng vaccine trong thực tế

Dưới đây là ví dụ về 1 chú chó đã xảy ra phản ứng phụ sau khi tiêm chủng vaccine dại. Vaccine do một công ty thuốc thú y uy tín và có kinh nghiệm sản xuất, với biện pháp tiêm dưới da như khuyến cáo trên bao bì. Trước khi tiêm mũi vaccine dại này 1 năm, chú chó Dachshund ba tuổi này đã được tiêm 1 mũi vaccine đa giá phòng 5 bệnh gồm: viêm gan, Corona, Parvo, sốt ho (distemper) và bệnh bạch hầu thanh quản (Parainfluenza). Sau khi tiêm mũi vaccine đa giá đó, chú cún này cũng có xuất hiện những phản ứng phụ nhẹ nhưng khi đó, người ta không xác định được thành phần nào của vaccine đã gây ra phản ứng.

 >>> 5 bước nhất định phải làm để cứu sống cún khi ăn phải bả

Trước sự việc như trên, các chủ nhân của những chú cún được khuyến cáo đầy đủ về các tác dụng phụ của loại vaccine mà họ dùng và trong trường hợp xảy ra phản ứng phụ thì phải xử lý như thế nào. Sau đó, họ đã lựa chọn vaccine dại 1 giá (không đa giá – tức là không ghép với các kháng nguyên khác) để đảm bảo an toàn hơn cho vật nuôi của mình. Bên cạnh đó, mỗi loại vaccine trước khi đưa ra thị trường đều phải trải qua 1 cuộc khảo sát, tranh luận về những tác động tốt và tác động xấu có thể xảy ra.

Hai giờ sau khi chủng ngừa vaccine dại, con chó bắt đầu xuất hiện một số phản ứng phụ như nổi mề đay, xuất hiện các vết rỗ như tổ ong trên đầu và mặt (có hình kèm theo ở dưới), mẩn ngứa, run rẩy, hơi khó thở…Một số trường hợp hiếm gặp nữa có thể là khí quản, thanh quản hay các mô phế quản sưng to lên gây ra hiện tượng co cứng đường hô hấp dẫn đến khó thở và thậm chí có thể làm con vật mất mạng nếu không cứu chữa kịp thời. Tuy nhiên, một điều may mắn là hầu hết mọi phản ứng phụ đều ở thể tác động ngoài da và không quá nặng.

chú chó Dachshund ba tuổi bị phản ứng phụ khi sử dụng vaccine

>>> Bạn có biết tại sao cún ăn nhiều mà vẫn gầy?

Các dấu hiệu cho thấy vật nuôi của bạn có thể đang bị phản ứng với vaccine.

- Khó chịu và sưng tấy xung quanh vết tiêm.

- Sốt nhẹ.

- Giảm cảm giác thèm ăn và lười hoạt động.

- Hắt hơi, ho nhẹ, “sổ mũi” hoặc các dấu hiệu về hô hấp khác có thể xảy ra trong vòng 2-5 ngày sau khi tiêm vaccine.

- Ho nặng hoặc khó thở.

- Nôn mửa kéo dài hoặc tiêu chảy.

- Ngứa da có dấu hiệu phát ban (nổi mề đay).

- Sưng mũi và xung quanh mặt, cổ hoặc mắt.

- Suy nhược.

- Nhịp tim giảm, huyết áp thấp, lưỡi nhợt nhạt.

>>> Bổ sung canxin cho chó như thế nào mới đúng cách?

Làm gì khi cún phản ứng với vaccine?

Đối với những trường hợp nhẹ, không ảnh hưởng đến tính mạng như các phản ứng phụ ngoài da, bạn có thể cho cún uống các thuốc chống dị ứng có chứa thành phần Cortisone.

Những trường hợp nặng hơn thậm chí đe dọa đến tính mạng, bạn cần một loại thuốc chống dị ứng có tác dụng cực nhanh và hiệu quả cao như Epinephrine. Tuy nhiên ở nước ngoài, bạn chỉ có thể mua được loại thuốc này khi có đơn thuốc do bác sỹ thú y kê. Đa phần những trường hợp nặng thường xảy ra ngay sau khi tiêm vaccine không lâu.

Khi tình huống xấu đó xảy ra thì bạn nên nhanh chóng đưa con vật đến bệnh viện để các bác sỹ thú y kịp thời tiến hành truyền dịch tĩnh mạch và tiêm thuốc chống dị ứng (Cortisone, Epinephirine…) để khôi phục các chức năng quan trọng và phục hồi sức khỏe cho con vật qua cơn nguy kịch. Rất may mắn là hầu hết các trường hợp dị ứng đều phục hồi tốt, thậm chí rất nhanh nếu được điều trị đúng hướng.

Tái chủng

Việc tái chủng ngừa các bệnh đã tiêm trước đó bằng vaccine đa giá, có thể xảy ra 3 trường hợp như sau:

1. Không có bất kỳ biểu hiện phản ứng phụ nào, vaccine phát huy tác dụng và con vật sẽ được bảo vệ khỏi căn bệnh đó.

2. Xảy ra phản ứng vaccine ở dạng nhẹ, không nguy hiểm.

3. Xảy ra phản ứng vaccine nặng, nguy hiểm đến tính mạng.

>>> Bệnh Viêm dạ dày cấp tính trên chó nguy hiểm thế nào?

Như vậy, việc xem xét giữa lợi ích mang lại và rủi ro có thể xảy ra khi quyết định có hay không sử dụng 1 loại vaccine là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, nếu chẩn đoán sai, con vật không phải là bị phản ứng với vaccine thì hướng điều trị như một ca bệnh dị ứng là vô cùng nguy hiểm.

Khi có những loại vaccine mà ở đất nước của bạn bắt buộc phải tiêm phòng nhưng bạn lại lo lắng về những phản ứng phụ có thể xảy ra, bạn có thể hỏi bác sỹ thú y của cún nhà bạn để có được những lời khuyên tốt nhất. Thậm chí trong trường hợp cả bác sỹ thú y cũng khuyến cáo không nên tiêm vì có thể xảy ra phản ứng phụ nghiêm trọng thì bạn cũng cần viết một bản tường trình lên cơ quan có thẩm quyền để họ nắm được tình hình và có hướng xử lý, tránh vi phạm đến quy định của pháp luật.

Hoa Đá biên dịch và tổng hợp.