Bệnh trên gà: Gout (phần 3) - Hướng phòng và xử lý khi gà bị Gout

Những năm trở lại đây, do nhu cầu thị trường tăng cao nên tập quán chăn nuôi gia cầm ở nước ta có phần thay đổi và chuyển dịch. Con gà thịt thả vườn (chủ yếu là giống gà Lương phượng lai Mía), gà lai chọi, thậm chí gà đông tảo lai…trước kia được nuôi ở nơi rộng rãi, ăn ít cám công nghiệp thì nay chúng được nuôi với mật độ dày hơn, ít có không gian vận động và hầu hết đều chỉ ăn cám công nghiệp nên tỷ lệ các bệnh trên gà, trong đó có bệnh Gout, bệnh mà trước kia chỉ thấy trên con gà thịt công nghiệp broiler thì nay ngày càng tăng cao đối với những giống gà “ta” này.

«»› Những hiểu biết cơ bản về bệnh Gout trên gà (P1).

«»› Các nguyên nhân gây ra Gout (phần 2).

Tiếp nối loạt bài về hội chứng Gout trên gà, trong phần 3 này, VietDVM.com tập trung vào các giải pháp thiết thực mang tính ứng dụng cao nhằm giúp người chăn nuôi và các bác sỹ thú y không lúng túng và có thể hạn chế thiệt hại do Gout gây ra một cách tốt và nhanh nhất.

1. Xử lý như thế nào khi phát hiện đàn gà có con bị hội chứng Gout?

(dân gian thường gọi Gout là 1 bệnh trên gà thay cho từ “hội chứng”).

Sau khi mổ khám và chẩn đoán xác định được là gà bị Gout, chúng ta tiến hành xử lý theo các bước như sau:

Xử lý triệu chứng nhất thời:

1. Giảm tổng lượng thức ăn xuống và cho ăn làm nhiều lần / ngày.

2. Bổ sung thuốc giải độc gan thận cho toàn đàn: pha nước uống trong 3-5 ngày.

3. Sử dụng các loại acid hữu cơ như giấm, KCL, NH₄CL, (NH₄)₂SO₄ pha vào nước cho toàn đàn uống trong 3-5 ngày để acid hóa nước tiểu, ngăn chặn không cho tích tụ urat trong thận thêm nữa. Ngoài ra, các loại acid hữu cơ này khi pha vào nước sẽ giúp nước có vị chua thanh mát giúp kích thích gà uống nhiều nước hơn → góp phần giảm cả các bệnh trên gà khác ngoài gout.

4. Kiểm tra lại toàn bộ đường ống nước, đảm bảo cho gà đủ nước uống hoặc uống nhiều hơn càng tốt.

5. Bổ sung thêm các loại thuốc giúp tăng cường công năng cho thận. Trộn vào thức ăn, liệu trình 3-5 ngày.

6. Điều trị các triệu chứng kế phát như: hạ sốt, chống viêm (đặc biệt trong trường hợp nặng dễ xảy ra viêm khớp cấp), khó thở…

* Tìm nguyên nhân và điều trị dựa vào nguyên nhân đó:

Sau khi xử lý triệu chứng nhất thời, bắt tay vào rà soát toàn bộ nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh càng sớm càng tốt. Từ chương trình vaccine, chất lượng thức ăn, chất lượng nước uống, các thuốc đang sử dụng có gây hại thận không, cho đến việc tiền sử đời gà bố mẹ có bị Gout không…Ngoài ra xem có ghép với các bệnh trên gà nào khác không để tráng trường hợp điều trị sót.

Vì có quá nhiều nguyên nhân có thể gây ra Gout nên trước tiên, ta nên tập trung vào các nguyên nhân hay gặp như: thiếu nước hoặc thiếu núm uống, thành phần thức ăn thừa Canxi hoặc tỷ lệ Canxi – Phospho không phù hợp, thức ăn chứa nhiều muối Nacl, độc tố nấm mốc, bệnh truyền nhiễm IB, thiếu vitamin A, hàm lượng điện giải trong thức ăn thiếu.

2. Các biện pháp phòng và quản lý Gout – một bệnh trên gà đang ngày càng nhiều lên:

Đa phần người chăn nuôi ở Việt Nam, đặc biệt là các trang trại chăn nuôi nhỏ lẻ chỉ tập trung điều trị, xử lý khi gà đã bị bệnh mà ít ai thực hiện các biện pháp phòng bệnh từ xa.

Muốn kiểm soát được Gout không xảy ra trên đàn gà, cần có các biện pháp toàn diện từ lúc ở trại giống cho đến lúc nuôi thương phẩm.

Quản lý tổng thể (có thể áp dụng cho các bệnh trên gà nói chung và Gout nói riêng).

+ Xem lại các chương trình tiêm chủng vaccine: đặc biệt một số bệnh trên gà có tính chất truyền nhiễm đã nói ở phần trên như IB,viêm thận do Astrovirus, Gumboro.

+ Quản lý độc tố nấm mốc từ thức ăn.

+ Sử dụng đúng, hợp lý thuốc kháng sinh, thuốc khử trùng, hóa chất, thuốc diệt cầu trùng…giúp giảm tải tối đa cho thận.

Quản lý trại giống và nông trại – phòng bệnh từ xa các bệnh trên gà:

+ Nhiệt độ và độ ẩm trong lò ấp trứng phải chuẩn xác.

+ Lưu giữ, bảo quản trứng trong điều kiện tối ưu nhất.

+ Cung cấp nước hợp lý cho gà con, tránh tình trạng gà con thiếu nước quá lâu trong khi vận chuyển đường dài hay khi ở lại trại giống chờ xuất bán.

+ Thông gió hợp lý trong trang trại, đảm bảo thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông.

Quản lý thức ăn và nước → phòng Gout và các bệnh trên gà khác:

+ Tỷ lệ Canxi-Phospho trong thức ăn phải cân bằng, hợp lý tùy thuộc từng đàn.

+ Lưu ý hàm lượng muối khoáng trong cơ thể phải cân bằng: hàm lượng Natri không được vượt quá 0,5% trong thức ăn.

+ Đối với những đàn có tiền sử bệnh Gout, lượng protein trong thức ăn không nên vượt quá mức cho phép (tương tụ như người bị gout cũng ăn ít chất đạm, chất béo). Kiểm soát nguyên liệu đầu vào để đảm bảo thức ăn không bị pha trộn ure.

+ Cung cấp nước tự do cả ngày, điều chỉnh chiều cao của núm, bát uống nước phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của đàn gà (điều này còn góp phần giảm thiểu các bệnh trên gà khác)..

+ Cung cấp các chất acid hóa nước tiểu như giấm, KCL, amoni clorua, amoni sunfat qua nước, thức ăn → giúp giảm tỷ lệ mắc bị Gout.

+ Cung cấp các chất tương tự như nethionine hydroxyl có tác dụng “lợi tiểu” tốt cho thận → giúp giảm một phần nguy cơ bị Gout.

Hoàng Nam TY                       
(tham khảo: thepoultrysite và nhiều nguồn khác)